Meest overtuigende winnaar was dus Gemeentebelangen (voorheen Liberaal Bergen), duidelijkste
verliezer D66. Zetelverlies en winst van respectievelijk G.L. en C.D.A. waren beide op het
nippertje.

De meest voor de hand liggende oorzaak voor het verlies van D66 is de landelijke situatie. Het verlies in Bergen was nog altijd minder dan het landelijk gemiddelde. Toch lijkt het mij zinvol om ons af te
vragen of ook plaatselijke factoren eenrol gespeeld en hebben bij de teleurste11ende uitslag.
 
Oorzaken voor het verlies en m.i. niet zijn: het functioneren van de fractie in de Gemeenteraad en
de onderlinge verhoudige  en D66-Bergen. De fractie heeft zich - naar de mening van politieke vriend en vijand - in haar eerste periode in de raad een sterke
positie verworven. De verhouding tussen fractie, bestuur en leden is steeds goed geweest.

Naar mijn mening zijn er vier locale factoren aan te geven voor het matige resultaat.

1e Het bestaan van Bergens Belang.
Er zijn veel verschillen tussen plaatselijke politieke partijen. B.B. is een gematigd progressieve milieupartij die in veel opzichten overeenkomsten vertoont met D66, Voor Gemeentebelangen, de opvolger van Liberaal Bergen geldt dat niet. Kort voor de raadsverkiezingen werd een fusie tussen B.B. en Liberaal Bergen voorbereid en op het laatste moment weer afgeblazen. Scherpe persoonlijke
aanvallen van het nieuwe Gemeentebelangen op B.B. vonden daarbij plaats. Ik vond het hele idee van en fusie tussen partijen met zozeer verschillende opvattingen moeilijk te begrijpen. Ik had verwacht dat deze omstandigheden tot verkiezingsverlies bij B.B. zou leiden. Het bleek echter dat de B.B.-kiezers buitengewoon trouw zijn. Er is vrijwel geen verlies geleden. Het bestaan van B.B. is geen verklaring voor het verlies t.o.v. de raadsverkiezingen van '94 maar wel voor een relatief lage score voor D66 in Bergen in het algemeen. In, '94 behaalde bij de Kamerverkiezingen D66 6,1% meer bij de Raadsverkiezingen. Het lijkt aannemelijk dat die stemmen vooral van B.B.-kiezers kwamen.

2e De gedoogrol van D66.
D66 heeft in de afgelopen periode eerst deel uitgemaakt van een coalitie met VVD en BB en daarna van een coalitie met VVD en PvdA. In beide gevallen leverde D66 geen wethouder maar had in de coalitie dezognaamde gedoogrol. Dat betekende wel invloed op het beleid maar had als nadeel dat die invloed naar buiten toe niet zo goed zichtbaar was terwijl de moge1ijkheid om oppositie te voeren beperkt was.
Electoraal is dat geen gunstige situatie.

3e Weinig aandacht voor D66 in de pers.
Vaak speelde D66 in de discussies en besluitvorming in de Raad een belangrijke rol zonder dat dit in de pers tot uitdrukking kwam. En van de oorzaken daarvan lijkt mij dat harde uitsprraken een groter nieuwswaarde hebben dan een genuanceerd betoog. De fractie koos bewust - zoals D66 in het algemeen
doet - voor dat genuanceerde betoog.

4e D66 lijkt niet voldoende wortels te hebben in brede lagen van de Bergense samenleving.
Vooral Gemeentebelangen plaatste op haar verkiezingslijst veel kandidaten die een rol spelen in allerlei Bergense organisaties. Het aantal voorkeursstemmen dat dit op leverde was hoog. Gemeentebelangen had 67970 voorkeursstemmen als percentage van het totaal aantal stemmen op haar lijst. Bij D66 was dat
33%. Ik denk dat D66 zijn stemmen haalt bij een te beperkt aantal groepen.

Hein Spaan